Doanh nghiệp bạn đang ở đâu trên bản đồ số hoá vận tải?
Chuyển đổi số trong logistics đang ngày càng trở thành yếu tố cốt lõi để doanh nghiệp nâng cao hiệu quả, kiểm soát chi phí và đảm bảo tính minh bạch trong vận hành. Tuy nhiên, mức độ sẵn sàng số hoá không giống nhau giữa các doanh nghiệp. Việc xác định rõ “mình đang ở đâu” trên bản đồ số hoá vận tải giúp lựa chọn đúng hướng đầu tư và lộ trình triển khai phù hợp, tránh tình trạng chạy đua công nghệ nhưng thiếu nền tảng dữ liệu.
Bài viết này trình bày bốn cấp độ trưởng thành của doanh nghiệp trong hành trình số hoá vận tải, kèm dẫn chứng đọc thêm để bạn tham khảo những bước đi cụ thể nhé.
Level 1 – Khởi đầu (0–5 điểm)
Ở giai đoạn này, đa phần doanh nghiệp còn vận hành trên mô hình thủ công, sử dụng Excel, điện thoại và giấy tờ để quản lý vận tải. Dữ liệu nằm rời rạc trong từng bộ phận khiến việc tổng hợp báo cáo mất thời gian, thiếu tính chính xác và khó xây dựng chỉ số đo lường. “Số hoá” thường mới chỉ dừng ở việc lưu trữ thông tin dạng điện tử, chưa đạt mức dữ liệu hoá để hỗ trợ ra quyết định.
Đọc thêm: Quản Lý Vận Tải Thời Kỹ Thuật Số: Nỗi Lo Thuế, Minh Bạch và Giải Pháp Số Hóa.
Ở giai đoạn này, doanh nghiệp nên bắt đầu chuẩn hóa biểu mẫu, xác định những thông tin tối thiểu cần thu thập như đơn hàng, tuyến xe, chi phí hay thời gian giao hàng. Điều quan trọng là xây dựng tính nhất quán dữ liệu ngay từ đầu để tránh “làm lại” sau này. Hiệu quả có thể được đánh giá qua khả năng tổng hợp dữ liệu nhanh hơn, giảm thời gian lập báo cáo và nâng cao độ tin cậy của thông tin đầu vào.
Level 2 – Hình thành dữ liệu (6–8 điểm)
Doanh nghiệp ở cấp độ này đã bắt đầu có dữ liệu được lưu trữ và sử dụng ổn định hơn, thông qua các công cụ như phần mềm báo cáo hoặc Google Sheet. Tuy nhiên, dữ liệu vẫn chủ yếu cập nhật thủ công và chưa được kết nối giữa các hệ thống. Báo cáo phục vụ tốt cho việc nhìn lại kết quả quá khứ, nhưng chưa đủ nhanh để phản ứng với thay đổi trong vận hành thực tế.
Đọc thêm: (Zingme) Câu chuyện đổi mới sau hơn 3 thập kỷ phát triển của KFC Việt Nam; Phần mềm giao hàng – Tự phát triển, Thuê ngoài hay Giải pháp đám mây?
Ở giai đoạn này, doanh nghiệp nên ưu tiên tích hợp các nguồn dữ liệu rời rạc về một hệ thống thống nhất để giảm phụ thuộc vào thao tác thủ công. Việc thiết lập các chỉ số như tỷ lệ giao đúng hẹn, chi phí vận tải trên đơn hàng hay tỷ lệ sử dụng xe giúp theo dõi hiệu suất khách quan hơn. Đánh giá thành công dựa trên khả năng cập nhật báo cáo nhanh và tỷ lệ sai lệch dữ liệu giảm rõ rệt so với trước.
Level 3 – Công nghệ tích hợp vào quy trình (9–11 điểm)
Khi đạt đến cấp độ này, doanh nghiệp đã có sự hiện diện rõ nét của công nghệ trong quy trình vận hành. Một số hệ thống như theo dõi GPS, điều phối xe, dashboard đã được áp dụng, giúp minh bạch hoá hoạt động. Tuy nhiên, dữ liệu giữa các bộ phận như kho, vận hành và kế toán vẫn tách biệt, dẫn đến việc ra quyết định tổng thể còn hạn chế.
Đọc thêm: (Case study) Quản lý logistics hàng nặng, cồng kềnh – Từ Gỗ An Cường; (2025) OnWheel Ra mắt Control Tower: Định nghĩa mới cho Quản lý Giao hàng Chặng cuối.
Doanh nghiệp ở giai đoạn này cần tập trung vào việc kết nối và đồng bộ hóa dữ liệu giữa các hệ thống hiện có. Khi các nền tảng ERP, WMS và hệ thống vận tải được tích hợp, nhà quản lý có thể theo dõi vận hành thời gian thực và đưa ra quyết định dựa trên thông tin cập nhật. Hiệu quả có thể đo lường qua mức giảm thời gian phản hồi sự cố, chi phí vận hành tối ưu hơn và khả năng khai thác dữ liệu liên phòng ban.
Level 4 – Sẵn sàng triển khai TMS (12 điểm trở lên)
Doanh nghiệp ở cấp độ cao nhất đã sở hữu hệ thống dữ liệu tập trung và quy trình quản trị được chuẩn hóa. Thông tin luân chuyển xuyên suốt giữa các bộ phận giúp việc báo cáo, lập kế hoạch và tính toán chi phí diễn ra gần như thời gian thực. Đây là thời điểm thích hợp nhất để triển khai hoặc mở rộng TMS – nền tảng quản lý vận tải toàn diện giúp kết nối, tự động hóa và tối ưu hiệu suất vận hành.
Đọc thêm: Chuyển đổi Vận tải bền vững: 04 bài học từ doanh nghiệp tại Việt Nam; Quản Lý Chất Lượng Thực Phẩm: Vai Trò Quan Trọng Của Khâu Vận Tải.
Khi bước vào triển khai TMS, doanh nghiệp nên đặt trọng tâm vào việc tối ưu quy trình, lựa chọn mô hình triển khai phù hợp và xây dựng bộ tiêu chí đánh giá kết quả đầu tư (ROI). Quan trọng là đảm bảo dữ liệu hiện tại đủ chất lượng để TMS phát huy hiệu quả, tránh rủi ro chi phí vận hành hệ thống vượt giá trị thực tế. Thành công có thể được nhận diện khi doanh nghiệp giảm đáng kể chi phí vận tải, cải thiện độ chính xác giao hàng và nâng cao trải nghiệm khách hàng cuối.
Số hoá vận tải không phải là đích đến, mà là hành trình từng bước giúp doanh nghiệp làm chủ dữ liệu, tối ưu vận hành và nâng cao năng lực phục vụ khách hàng. Khi hiểu rõ mình đang ở đâu và cần bước tiếp theo nào, mỗi quyết định đầu tư công nghệ sẽ trở nên đúng lúc và hiệu quả hơn.
Nếu bạn muốn xác định mức độ sẵn sàng của doanh nghiệp hoặc tìm hiểu lộ trình phù hợp, hãy trao đổi miễn phí cùng đội ngũ OnWheel tại các kênh chính thức.
Facebook:https://www.facebook.com/onwheelbyahamove
LinkedIn: https://www.linkedin.com/company/onwheel-by-ahamove